Jak zaprojektować wentylację w domu pasywnym

System wentylacji w domu mieszkalnym jest zaprojektowany tak, aby ciągle monitorować poziom wilgotności powietrza i automatycznie regulować przepływ wentylacji, dopóki jakość powietrza nie osiągnie optymalnego poziomu. Ponadto, aż do 96% ciepła z powietrza usuwanego z kuchni, salonu i łazienki jest odzyskiwane i wykorzystywane do ogrzewania świeżego powietrza wprowadzanego do domu. Dzięki temu procesowi, możliwe jest utrzymanie komfortowej temperatury w pomieszczeniach przy minimalnym zużyciu energii. System ten zapewnia nie tylko świeże powietrze, ale również zdrowy mikroklimat wewnątrz pomieszczeń. W niniejszym artykule przedstawiono ogólne zasady interpretacji standardu Domu Pasywnego w kontekście wyboru odpowiedniego systemu wentylacyjnego dla Twojego projektu.

W domach pasywnych niezbędne jest stosowanie systemów wentylacyjnych z rekuperacją ciepła, gdyż bez nich roczne straty energii mogą znacznie przewyższać ilość energii, jaką dom pasywny faktycznie zużywa na ogrzewanie. Przykładowo, system wentylacyjny bez odzysku ciepła przy tej samej szybkości wymiany powietrza może tracić około 24 kWh / (m² rok), podczas gdy maksymalne zapotrzebowanie na ogrzewanie w domu pasywnym to tylko 15 kWh / (m² rok).

Nasz firma adaptuje stare kominy spalinowe na potrzeby systemów rekuperacji, pełna oferta znajduje się tutaj: https://frez-daw.pl/frezowanie-kominow/

Dlatego też, w domach pasywnych wymagane są systemy wentylacyjne, które osiągają co najmniej 75% efektywności odzysku ciepła, a ich zużycie energii nie powinno przekraczać 0,45 Wh / m³ przepływającego powietrza. Dodatkowo, poziom hałasu generowany przez te systemy nie powinien przekraczać 25 dB w salonach i 35 dB w pomieszczeniach technicznych. Osiągnięcie tych standardów wymaga starannego projektowania kanałów wentylacyjnych oraz instalacji odpowiednich tłumików dźwięku.

Rozmiar i natężenia przepływu

Podręcznik do protokołu końcowego wentylacji, dołączony do pakietu planowania domu pasywnego (PHPP), szczegółowo opisuje wymagania dotyczące przepływu powietrza. Kluczową zasadą jest równowaga między ilością powietrza nawiewanego a wywiewanego, co oznacza, że oba te strumienie powinny być zrównoważone podczas pracy systemu wentylacyjnego.

Świetlik dachowy otwierany znacząco przyczyna się do poprawy wentylacji w domu, co jest kluczowe dla utrzymania zdrowego środowiska wewnętrznego. Świetliki dachowe otwierane umożliwiają naturalny przepływ powietrza, co jest szczególnie ważne w budynkach, gdzie inne metody wentylacji mogą być ograniczone. Otwieranie świetlików pozwala na wydajne usuwanie zużytego, wilgotnego powietrza z wnętrza i zastępowanie go świeżym, zewnętrznym. Tego typu świetliki dachowe możesz zakupić u polskiego producenta świetlików poliwęglanowych: https://www.gulajski.pl/swietliki-dachowe/

W systemie tym, ilość powietrza nawiewanego ustalana jest na 30 m³/h na osobę, bazując na faktycznej liczbie mieszkańców, a nie na standardowej liczbie osób na 35m², jak zakłada PHPP. W przypadku domów o niskim stopniu zajętości (powyżej 40m² na osobę), współczynnik wymiany powietrza wynosi 0,3 zmiany na godzinę (ACH). To standardowe natężenie przepływu powietrza zazwyczaj odpowiada średniej prędkości pracy wentylatora. Natomiast stawki ekstrakcji powietrza są zwykle wyższe w pomieszczeniach wilgotnych: 60m³/h dla kuchni, 40m³/h dla łazienek i pomieszczeń gospodarczych oraz 20m³/h dla toalet.

Zazwyczaj całkowita szybkość ekstrakcji przewyższa szybkość dostawy powietrza. Aby temu zaradzić, zwiększa się prędkość obu wentylatorów podczas gotowania lub kąpieli, co wymaga większego wyciągu. Współczynnik wzrostu jest albo standardowo ustawiony na +30%, albo równy całkowitej szybkości ekstrakcji, w zależności od tego, która wartość jest wyższa.

PHPP oblicza nominalną stawkę w inny sposób. Najpierw ustala maksymalny przepływ jako większy z dwóch wartości: szybkości dostawy lub ekstrakcji, a następnie standardową szybkość na 77% tej liczby. Oznacza to, że w gęsto zamieszkałych domach stawka na osobę może być niższa niż 30 m³/h, a w domach z wieloma łazienkami – wyższa. Zaleca się przestrzeganie standardowej stawki 30m³/h na osobę i dostosowywanie stawek ekstrakcji w górę lub w dół, aby osiągnąć wzrost o 30-40%, z zachowaniem lokalnych przepisów.

Jeśli chodzi o rozdział przepływu powietrza po pomieszczeniach, podstawową zasadą jest zapewnienie co najmniej 15 m³/h na osobę w sypialniach, a resztę powietrza kierować do pomieszczeń mieszkalnych. W zależności od układu mieszkania, jadalnie często nie wymagają osobnego dopływu powietrza, ponieważ mogą korzystać z powietrza przepływającego do kuchni. Stawki ekstrakcji są dostosowywane do typu pomieszczenia, ale muszą być proporcjonalnie zredukowane z szybkości do standardowej stawki, aby zachować równowagę między dopływem a ekstrakcją powietrza.

Wymagania dotyczące hałasu w wentylacji mieszkalnej

Standard Passivhaus, znany z wysokich wymagań dotyczących efektywności energetycznej i komfortu mieszkańców, zwraca szczególną uwagę na poziom hałasu generowanego przez instalacje techniczne, w tym systemy wentylacyjne. Zalecenia te mają na celu zapewnienie, że hałas nie zakłóca komfortu i spokoju w domu. Oto rozbudowane informacje na ten temat:

1. Poziom hałasu w salonach: Zgodnie z zaleceniami Passivhaus, hałas generowany przez instalacje techniczne, w tym systemy wentylacyjne, w salonach nie powinien przekraczać 25 decybeli (dB). Jest to poziom hałasu porównywalny do szeptu lub cichego otoczenia wiejskiego, co zapewnia, że codzienne aktywności, takie jak rozmowy, oglądanie telewizji czy czytanie, nie będą zakłócane przez nadmierny hałas.
2. Poziom hałasu w pomieszczeniu z systemem wentylacyjnym: W pomieszczeniu, gdzie znajduje się system wentylacyjny, dopuszczalny poziom hałasu jest nieco wyższy i wynosi 35 dB. Jest to nadal stosunkowo niski poziom hałasu, porównywalny do cichego biura. Taki limit zapewnia, że hałas generowany przez system wentylacyjny nie będzie dominującym elementem akustycznym w pomieszczeniu i nie będzie powodował dyskomfortu dla osób w nim przebywających.
3. Znaczenie akustycznego komfortu: Przestrzeganie tych limitów hałasu jest kluczowe dla zapewnienia komfortu akustycznego w domu. Nadmierny hałas może prowadzić do stresu, zmęczenia i nawet problemów ze snem. Dlatego Passivhaus kładzie duży nacisk na minimalizowanie hałasu, co przekłada się na lepszą jakość życia mieszkańców.
4. Projektowanie instalacji: Aby spełnić te wymagania, konieczne jest staranne projektowanie systemów wentylacyjnych. Obejmuje to wybór cichych urządzeń, odpowiednie izolowanie akustyczne kanałów wentylacyjnych oraz umiejętne rozmieszczenie elementów systemu w taki sposób, aby hałas nie był przenoszony do pomieszczeń mieszkalnych.
5. Regularne konserwacje: Regularna konserwacja i serwisowanie systemów wentylacyjnych również odgrywają ważną rolę w utrzymaniu niskiego poziomu hałasu. Zaniedbane lub uszkodzone urządzenia mogą generować więcej hałasu, co może prowadzić do przekroczenia zalecanych limitów.

Standardy Passivhaus dotyczące poziomu hałasu są istotne dla zapewnienia komfortu akustycznego w domach, co jest równie ważne jak efektywność energetyczna i jakość powietrza wewnętrznego. Przestrzeganie tych zaleceń przyczynia się do stworzenia spokojnego i przyjemnego środowiska domowego.

Standardy Passivhaus

Standardy Passivhaus są szczegółowe i obejmują różne aspekty budynku, od izolacji po systemy wentylacyjne. Zobacz kluczowe standardy Passivhaus:

Kategoria	Standardy Passivhaus
Zapotrzebowanie na energię	– Maksymalne zapotrzebowanie na ciepło: ≤ 15 kWh/m²/rok
	– Maksymalne zapotrzebowanie na energię pierwotną: ≤ 120 kWh/m²/rok
Hermetyczność budynku	– Test szczelności powietrznej: ≤ 0,6 zmian powietrza na godzinę przy 50 Pa (n50)
Izolacja	– Bardzo wysoka izolacyjność termiczna ścian, dachu i podłogi
	– Zminimalizowane mostki termiczne
Okna i drzwi	– Okna o wysokiej wydajności energetycznej z potrójnymi szybami
	– Ramy okienne i drzwiowe z doskonałą izolacją
Wentylacja	– System wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (MVHR). Zaawansowane systemy wentylacji grawitacyjnej możesz poznać tutaj.
	– Hałas z instalacji technicznych: < 25 dB w salonach, < 35 dB w pomieszczeniu z systemem wentylacyjnym
Ogrzewanie i chłodzenie	– Minimalne zapotrzebowanie na ogrzewanie i chłodzenie
	– Wykorzystanie energii odnawialnej do ogrzewania i chłodzenia (opcjonalnie)
Oświetlenie	– Efektywne energetycznie oświetlenie, często z wykorzystaniem technologii LED
Ciepła woda	– Efektywne systemy podgrzewania wody, często z wykorzystaniem energii słonecznej
Ekologia i zdrowie	– Materiały budowlane o niskim wpływie na środowisko i zdrowie mieszkańców
	– Dobre jakościowo powietrze wewnętrzne dzięki efektywnej wentylacji

Kluczowe polskie przepisy budowlane dotyczące wentylacji

Poznaj kluczowe polskie przepisy budowlane dotyczące wentylacji w domach jednorodzinnych.

Element	Wymagania według polskich przepisów budowlanych
Ogólne wymagania	– Zapewnienie odpowiedniej wymiany powietrza w pomieszczeniach
	– Unikanie powstawania szkodliwych stężeń substancji w powietrzu
Rodzaje wentylacji	– Wentylacja naturalna (grawitacyjna) lub mechaniczna.
Wentylacja naturalna	– Wymagane otwory wentylacyjne w pomieszczeniach, np. kuchnia, łazienka
	– Wymagane przewody kominowe wentylacyjne dla odprowadzenia powietrza zanieczyszczonego
Wentylacja mechaniczna	– Możliwość zastosowania wentylacji mechanicznej, zwłaszcza w budynkach o wysokiej szczelności
	– Systemy z odzyskiem ciepła zalecane w celu zwiększenia efektywności energetycznej
Wymagania higieniczne	– Zapewnienie odpowiedniej jakości powietrza wewnętrznego
	– Regularne czyszczenie i konserwacja systemów wentylacyjnych
Hałas	– Systemy wentylacyjne nie powinny generować nadmiernego hałasu
Bezpieczeństwo pożarowe	– Wentylacja musi spełniać wymogi bezpieczeństwa pożarowego
	– W przypadku wentylacji mechanicznej, systemy muszą być wyposażone w odpowiednie zabezpieczenia przeciwpożarowe
Efektywność energetyczna	– Systemy wentylacyjne powinny być projektowane z uwzględnieniem efektywności energetycznej
	– Zalecane jest stosowanie systemów z odzyskiem ciepła

Autor: Dawid Wypych